Evrimsel psikologlar mutluluk, üzüntü, korku, iğrenme, öfke ve şaşırma duygusunun dünya üzerinde herkes tarafından aynı şekilde hissedildiği kanısında. Tüm duygusal yaşantımızın temel yapı taşlarını, bu altı duygunun oluşturduğunu belirtiyorlar. Fakat araştırmalar neden o duyguları hissettiğimizi açıklamada yetersiz kalıyor. Duyguların neden var olduğu sorusunun cevabı oldukça karmaşık. Bazı durumlarda duyguların ortaya çıkması bir savunma mekanizmasıyken bazı durumlarda kişinin kendini tanıyabilmesi için vücudumuzun bize göndermiş olduğu bir sinyal olabiliyor.
Öğreğin insan aracın kapısını açıp da sürücü koltuğuna oturup, aracı hareket ettirebildiğinde, istediği hızla sürdüğünde, onu kumanda edebildiğinde, çeşitli duygular ortaya çıkmaktadır. İnsan bu esnada çok çeşitli zevkler alır, heyecan, korku duyar ve sevinir. Kendi kişilik özelliklerini aracını kullanırken bilmeden ortaya çıkarır. Araç kullanma bir bakımdan insan kişiliğini ortaya çıkaran uygulamalı bir psikanaliz işlevi görmektedir. Trafik ortamı bir engellenme, çatışma ve zorlanma ortamı olduğundan karşılaştığı bu çatışma ortamından kurtulmak, bunaltıya karşı savaş vermek zorunda bırakılmıştır. Bu nedenle araç kullanırken kişiler en ufak bir olumsuz durumla karşılaştığında sosyal ortamında yaşadığı duygulardan çok daha fazlasını hisseder ve bu yönde tepki gösterir. Görüldüğü gibi trafikte genel olarak yaşanan stres ve öfke yaşanan engellenme durumunun oluşturduğu bir savunma mekanizmasıdır.
Günlük yaşantımızda bize negatif ve pozitif duygular hissettiren birçok olay yaşamaktayız. Örneğin, finansal açıdan işler yolunda gittiğinde mutluluk, tehlike altındayken korku, iyi ve başarılı bir iş yaptığımızda ikinci kişiler tarafından fark edilip dile getirildiğinde gurur ya da güzel bir yemek yediğimizde haz hissederiz. Pozitif duygular hissettiğimiz olay ve durumları devam ettirme eğilimi gösterirken negatif duygular hissettiğimizde ( öfke, utanç ve stes gibi) olay ve durumu sonlandırıp bu duyguyu yok etmek isteriz. Çoğu zaman hayatımıza yön veren seçimlerde farkında olarak ya da olmayarak duygularımızı dinleriz. Bu nedenle duygularımızın farkında olmak için çoğu zaman durup kendimize ‘Ben ne hissediyorum?’ diyebilmeliyiz.
Huzurlu olun, mutlu kalın.
PSK. Ayşe Nur Sönmez
Yorumlar
Kalan Karakter: