Önümüzdeki hafta cuma günü, 27 Mart Dünya Tiyatro Günü. Bu vesileyle bu haftaki yazımda hem Kayseri’deki tiyatro geleneğinden hem de geçtiğimiz Cuma, çiçeği burnunda Kayseri Devlet Tiyatrosunda sahneye konulan Fehim Paşa Konağı adlı oyundan bahsetmek istiyorum.

Kayseri’de -muhtemelen- tiyatronun ilk örnekleri olarak geleneksel tip oyunlar olan Karagöz Hacivat, Meddah vb. sayılabilir. Modern anlamda tiyatronun ekilen ilk tohumları ise 1909’da Kayseri’ye mutasarrıf olarak atanan Muammer Bey döneminde gençlere tiyatro çalışmaları yaptırılmasıdır. 1920 yılında ise Kayseri’de, Doktor Hüseyin Suad tarafından yazılan ve Kayseri insanının meşhur ‘kurnazlığını ve kıvrak zekâsını’ konu edinen Kayseri Gülleri isimli oyun oynanmış. Bu eser her ne kadar Belçika tiyatrosundaki Matmazel Boulemans’ın Evliliği isimli tiyatrodan adaptasyon olsa da o zaman için büyük ses getirmiş.

1960’lara gelindiğinde Türk Tiyatrosu, Muhsin Ertuğrul ile birlikte yeni bir döneme girmiştir. Ertuğrul, Fransa’daki bölge tiyatrolarından (centres dramatiquis) esinlenmiş ve bu modeli ülkemize de getirmek için uğraş vermiştir. Ayrıca Devlet Tiyatrosuna Eskişehir, Konya, Kayseri’de temsiller verdirmiştir.  Ünlü tiyatro adamı bu konu hakkındaki düşüncelerini şöyle ifade etmiş:

"Bunları kurmakla yalnız halk eğitimi faydalanmayacak, tiyatro sanatı da bağımsızlığa kavuşacağı için alabildiğine gelişecek, yeni yeni yazarlar, yeni yeni rejisörler, yeni yeni oyuncular ortaya çıkacak. Bölge Tiyatrolarının başlarına geçecek olan idealist gençler o bölgeye kültür, sanat, yaşama ve çalışma zevki götürecekler. Ora çocuklarında uyuyan istidatları uyandıracaklar, yeni sanatçı kuşakları yetiştirecekler. Tek bir sözcükle kültür meşalesi olacaklar, kararmış ruhları aydınlatacaklar.”

Bu fikir kendine 1. ve 3. Kalkınma planlarında yer bulduysa da maalesef yakın geleceğimize kadar gerçekleştirilmemişti. Fakat artık Kayserimizin de bir devlet tiyatro sahnesi var. İstasyon Caddesi’ndeki Şehir Tiyatrosu bu amaçla yeniden düzenlendi, hizmete açıldı. Ve bu sahnede oynanan ilk oyun, Fehim Paşa Konağı, Koronavirüs tedbirleri nedeniyle alınan karar gereği yalnızca geçtiğimiz Cuma günü sahnelenebildiyse de, bu aksama tarihe yeni bir sayfa açılmasına mani değildi.

Ünlü yazar Turgut Özakman’ın Abdülhamit dönemi ‘son kabadayılarını’ anlatan 2 perdelik komedisi ne yazık ki tam dolu bir salona oynayamadı. Yine de bu tarihi ana tanıklık eden izleyiciler tiyatroya, kahkahaya ve dahası müziğe doymuş olarak evlerine mutlu döndüler.

Son olarak temsillerin tüm yurtta Koronavirüs nedeniyle geçici olarak durdurulduğunu belirtmekte fayda var. Dolayısıyla bizlere evde kalıp yakın zamanda bu kaygı verici hastalığın karanlık gölgesinin dünyanın üzerinden kalkmasını beklemekten ve artık ‘tiyatroyla dolacak’ hayatlarımıza geri dönmeyi ummaktan başka yapacak pek bir şey kalmıyor.