Memduh Büyükkılıç Başkanın, Develi ilçemizin Şıhlı Kasabasından olduğunu bilenler mutlaka vardır. Şıhlı kasabasının adı basit bir isim değildir. Şıhlı adı, bir halk söyleşidir ve bu sözün aslı “Şeyhli”dir. Kayseri bölgesinde Türkmen obalarından Şeyli Obasının durumunu sizinle paylaşmak istiyorum.
İlk olarak Şıhlı Kasabamızın adını tescilleyen 1563 tarihli bir belgeye baktığımızda eski adının da Şıhlı olduğunu anlıyoruz.
“"Bu kariyede (köyde) Andırınlı Mahmut Şıh ve cemaati oturur. Kariye (köy) halkının bir kısmı Ahiyet Al Fityan(Kardeş Yiğitler) (Alaüddevle Bozkurt Bey Zaviyesi) Vakfına tahsis edilmişti. Bu kariyede 25 bennak (evli) aile, 12 mücerret (bekar) çırak, çoban otururdu." 1563
Demek ki Develi ilçemizin Şıhlı kasabasını kuranlar Kahramanmaraş Andırın’dan gelen Şeyh Mahmut ve obasıdır. Büyük ihtimal Şeyh Mahmut’un adı zamanla sadece “Şeyhli” haline dönüşmüştür. Asıl önemli olan ise köyde Dulkadirli Beylerinden Alaüddevle Bozkurt Bey’in yaptırdığı bir zaviye ve bir vakfın bulunuşudur. Zaten Dulkadirli topraklarından (Maraş) göçmüş obanın böyle bir zaviyeye ve vakfa sahip olması, karşımızda hatırı sayılır bir Türkmen obasının bulunduğunu gösteriyor.
Kayseri bölgesinde Şeyhli obaları sadece Develi Şıhlı’da da yoktur. 1570- 1584 arasında İslamlu Yörüklerinden (Himmetde –Yemliha havalisi) Şeyhler isimli bir oymağa daha rastlarız. İslamlu’da Kulu, Kesiliç ve Ahmed Hisarı mezralarında meskundu. Oymağın tasarrufunda Venk, Ahmed Hisarı, Döğer ve Kiçibaş mezraları vardı. 1584 yılında 20 hane idiler. 1570 yılında İslamlu Yörüklerinden Şeyhler oymağından 43 hane Koramaz nahiyesinde (Bünyan ve havalisi) kayıtlıdır.
Bizim son derece ilgimizi çeken bir oba da Şeyhli (Sülü Bey) Obasıdır. Bu Türkmen obasının yaylakları Develi, Erciyes ve Zamantı’da; kışlakları ise Aksaray ve Kırşehir idi. Develi ilçesinin Şıhlı kasabasının adının buradan geldiğini düşüyoruz. Kayseri sancağı Yörüklerinden olan oymak, 1484 yılında Viranşehir’de 15 hane nüfusa sahipti. Develi yöresinde Şeyhli adıyla bilinen oymağın Kayseri sancağı, Develi ve Zamantı yöresinde olduğu görülüyor. 1584 yılında Karataş Yörükleri arasında (İncesu) görülen oymak, Hisartepe’de 118 hane idi. Dulkadirli beylerinden Selvi Bey (Sülü Bey)’in (1386-1398) adını taşıyan oymağın Selvi Bey’le bağlantısı kesindir. Malatya naibi Mintas’la büyük bir savaşa tutuşan Selvi Bey, yenilince Develi Kalesine çekildi ve buradan hareketle Kayseri’de savaşlar verdi. Bu ismin aradan bunca sene geçmesine rağmen Kayseri bölgesinde yaşatılıyor olması son derece önemli gözüküyor.
Kayseri bölgesinde hareket halinde olan oymağın birçok yerleşim yerini de kurduğu anlaşılıyor. İslamlu (Himmetdede – Yemliha bölgesi), Karataş (İncesu), Develi ve Koramaz (Bünyan ve yöresi) Osmanlı belegerine göre onların hareket sahasındadır ve yerleşim yeri kurdukları alanlardır. Mesela, Bünyan’ın Ekinciler (Zek) köyüne yerleşen Şeyhli oymağı da tarihi belgelerde geçen bu oymaklardandır.
Bütün bu bilgiler açık ve net olarak gösteriyor ki Şeyhli (Şıhlı) obası kesin olarak Dulkadirli Türkmenlerindendir. Dulkadirli Türkmenleri ağırlıklı olarak Oğuz boylarından Bayat ve Avşar boylarına mensupturlar ama içlerinde Karkın, Bayındır, Çepni gibi daha birçok boyu barındırırlar.
Bugün Develi’nin Şıhlı kasabasında Bostanlık Deresi, Avşar köyü ve Değirmen Deresi adında üç tane mezraı bulunmaktaymış ama bugün artık buralara yayla demek daha doğrudur. Bunu ifade etmekteki kastım şudur. Doğrudan Dulkadirli Hanedanı Selvi Bey’in adını da almış olan Şeyhli (Şıhlı) obası Bayat boyundan gözüküyor ama Avşar Köyü yaylasını (mezraını) ölçü olarak alırsak Bayat ve Avşar boylarına mensubiyetlerini düşünebiliriz.
Son söz olarak kesin olan şudur ki Memduh Büyükkılıç Başkanın bağlı olduğu Türkmen obası, Dulkadirli Türkmenlerine mensuptur. Yani Memduh Başkan, Dulkadirli Türkmenlerindendir.
Seyit Burhanettin AKBAŞ
Yorumlar
Kalan Karakter: