Ticari gayrimenkul, işletmelerin faaliyet gösterdiği ve ticari amaçlı kullanıldığı taşınmazlardır. Restoranlar, ofis binaları ve alışveriş merkezlerigibi. Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Finansal İstikrar Kurulu (FSB) 2009 yılından itibaren ülkelerden Ticari Gayrimenkul Fiyat Endeksi (TGFE) verisini üretmesini istemektedir. G-20 zirvesinde de üzerinden geçilen bu konu, ülkelerin veri açığı olarak işaretlenmiştir.

Ticari gayrimenkul fiyat hareketliliği ekonomin gidişatının gerçek bir göstergesidir. Bu bilgi çerçevesinde ülkemizde yeni bir çalışma başlatan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 26 Şubat 2024 tarihinde ilk Ticari Gayrimenkul Fiyat Endeksini (TGFE) yayınlamış ve yepyeni bir teknik terim dilimize kazanmıştır. Çalışmanın veri kaynağı olaraksa gayrimenkul değerleme şirketleri tarafından bankalara sunulan raporlar kullanılmıştır.

Ticari gayrimenkul fiyat endeksi için kullanılacak kalem çeşitliliği çok fazla olmasına rağmen sadece; dükkân ve ofis kalemleri kullanılmıştır.Bu durum biziiki yeni terimle karşılaştırmıştır.

• Dükkân Fiyat Endeksi (DFE),
• Ofis Fiyat Endeksi (OFE).

Konut fiyat endeksi (KFE) çözümlemesinde kullanılan aynı yöntem ile hesaplanan bu yeni iki endeks bize Ticari Gayrimenkul Fiyat Endeksini üreten yapı birimleri olmuştur. Endeksler bundan sonra yılın çeyreklik dönemlerinde,

• İzmir,
• Ankara,
• İstanbul,
• Türkiye Geneli,

olarak yayımlanacaktır. 2005 yılının son yarısında 3. ve 4. çeyreği ile başlayan veriler, 2017 yılı baz puan alınarak; DFE, OFE  veTGFE oluşturulan grafik aşağıdadır.

Burada Dükkân Fiyat Endeksi ve Ticari Gayrimenkul Fiyat Endeksi birbirine girift ilerlerken Ofis Fiyat Endeksinin yukarda olması bence zaman zaman konut ikamesi olarak kullanılıyor olması olabilir. Dükkân ve ofis fiyatlarının yıllık değişimine bakarsak 2023 yılının son çeyreğindedükkân fiyatlarındaki artış ofis fiyatlarının önüne geçmiştir. Grafiği aşağıdadır.

Gelin birde Ticari Gayrimenkul Fiyat Endeksi ile Konut Fiyat Endeksine bakalım. Benim en sevdiğim endeksler bunlardır. Kelimelerle anlatılması çok zor olan ama grafik ile sorunsuzca anlaşılacağını düşündüğüm gayrimenkul piyasası için en güzel grafik budur. Balon şişmelerin, köpüklerin gittiği anda gerçek fiyatlama raporunu veren piyasanın kalbi olan grafik budur. 2022 yılının 3. çeyreğinde pik noktasından sonraki grafik kabarmanın nasıl indiğini gözler önüne sermektedir. 

Toparlarsak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının bu değerli çalışmasını yetersiz ama son derece gerekli buluyorum. Bu üretilen istatistikler ekonomi ve para politikaları için paha biçilemez verilerdir.