Nedir evlilik meselesi?
İnsan ırkının soyunu, kabilesinin gen havuzunu koruma altına alarak gelecek nesillere aktarmak için kurumsallaştırarak çeşitli gelenek göreneklerle çeşniler kattığı komplike bir olay/olgu.
Mezopotamya’dan Mısır’a, Ortadoğu’dan Uzak Asya’ya, Amerika’nın en eski uygarlıklarında medeniyet çatılarını gelişmesi ile yaptırımlarını gerek yasa koyucuların gerekse toplumun koruması ve birçok yerde ilahi bir kaynakla kutsanarak, kendi doğasını, coğrafyasına, insanına, yerel adetlerine göre şekillendirerek ayakta kalmış evlilik kurumu.
Çoğu zaman hanedanlar arası toprak birleşmelerine vesile olmuş.
Bazen de barışın göstergesi bir tören olarak uygulanmış evlilik.
Siyasi boyutu tarih boyunca yenilir yutulur, gölgede bırakılır değil. Ailelerin damatla ve gelinle birlikte değerli hediyelerin karşılıklı takası Antik Çağ’da evliliğin ticari boyutunu ortaya koymaktadır. Bu kurumun sadece evlenirken değil boşanırken de çeşitli yaptırımları bulunmakta.
Yukarıda gördüğünüz tarihin eski zamanların şahitliğini günümüze taşıyan bu tarihi belge, şimdiye kadar bilinen en eski “evlilik sözleşmesi” özelliğini taşımakta. Pa-igesh ile Ta-ti-lyemhotep arasındaki bu sözleşmede erkeğin boşanma durumunda 30 gün içinde belirlenen miktarda parayı ödemeyi kabul ederken, kadın evlilik anlaşmasında belirtilen mal varlığının üçte birini ya da daha fazlasını alabiliyor. Kadim Uygarlıkların en güçlü medeniyetlerinden sayılan Mısır’da evlilik akdine dair bu kısa belge evlilik kurumunun bir yüzünü anlatır bize.
Modern toplumlarda internet, insan haklarının hukuki boyutlarının iyileştirilmeye gidilmesi ile birlikte evliliğin “aşk” boyutlu eksenine girilmiş bulunmakta. Kadın ve erkekler birer güven, ticaret ya da gen havuzunun korunması, aile mirasının dışarıya aktarılmaması için kullanılan meta olmayı geride bıraktı.
Peki, bu geride bırakılanlarla birlikte evlilik kurumunda neler değişti? Modern insan için evlilik elzem mi yoksa işlevsel mi?
Mutsuz evlilikler bu kadar artmışken, aile içi şiddet ve kadın cinayetleri her gün konuşurken, her alanda özgürlüğünü inşa etmiş bireyler yetiştirememişken devletin, milletin en temel yapı taşı evlilik çemberindeki aileler çözülürken evliliğin faydasından ya da işlevinden söz etmek mümkün müdür?
Antik Dönem ve sonrası evliliklerin temelini yazdım yukarıda.
Peki, modern evliliklerin dinamikleri (ya da dinamitleri) nelerdir değerli okuyucumuz?
Kaynak : nationalgeographic